Pałac w Wilkowie
Dane adresowe
Adres: | Pałac w Wilkowie Wilkowo, 66-200 Świebodzin |
---|---|
Tel.: | +48 68 381 17 25 |
Dane kontaktowe
Kontakt: | Kierownik Archiwum Państwowego w Wilkowie |
||
---|---|---|---|
Tel.: | +48 68 381-17-25 |
Opis
Wilkowo (niem. Wilkau) leży na zachód od Świebodzina, przy drodze tranzytowej Poznań – Frankfurt nad Odrą. Od drogi tej oddziela, wyodrębniony obecnie pałac, podwórze gospodarcze zabudowane po bokach obiektami gospodarczymi. Pałac położony jest w południowej części dawnego kompleksu, tuż nad brzegiem jeziora Wilkowskiego. Obecnie jest on siedzibą oddziału terenowego Archiwum Państwowego w Zielonej Górze.
Znikoma ilość materiałów źródłowych nie pozwala dzisiaj na określenie dokładnych dziejów majętności wilkowskiej. Do wieku XVII możemy jedynie przywołać kilka postaci związanych z miejscowością, które najprawdopodobniej były jej właścicielami. Z najistotniejszego dla nas okresu – XVI i pierwszej połowy XVII wieku, czyli czasu budowy pałacu – pochodzą nikłe wzmianki. Wśród potencjalnych fundatorów należy wymienić rody Schickfussów, von Nostitz z Rzeczycy oraz Haugwitzów. Pod koniec wieku XVII pojawia się w źródłach także nazwisko Knobelsdorffa z pobliskich Ojerzyc. Następnie, w bliżej nieznanym czasie, Wilkowo przechodzi w ręce świebodzińskiej rodziny mieszczańskiej Sommerfeldów. Kolejne nazwisko związane z majątkiem wilkowskim to von Horcker. Z rodu tego wywodzi się August, z tytułem książęcym, który chociaż nie przebywał często w Wilkowie, to jednak podjął się przebudowy pałacu.
Pałac w Wilkowie wzniesiony około 1550 roku, został założony na planie prostokąta wydłużonego na osi wschód – zachód, stroną frontową zwrócony na północ, w kierunku podwórza. Tak ukształtowaną bryłę po pożarze w 1840 roku, rozbudowano w kierunku jeziora. Dodano wówczas do istniejącego budynku dwa ryzality zlicowane z bocznymi ścianami i połączone ze sobą parterowym, płytszym przedsionkiem z tarasem. W zróżnicowanej, wieloaneksowej bryle pałacu główne skrzydło, piętrowe, nakryte jest dachem mansardowym. Dwukondygnacyjne ryzality mają dachy trzyspadowe, a nad parterowym przedsionkiem znajduje się taras. Elewacje, tynkowane gładko, pozbawione są wystroju i przeprute tylko prostokątnymi otworami okien. Nie dotyczy to jednak południowej elewacji frontowej, trzyosiowej w części środkowej i jednoosiowej w ryzalitach. W partii między ryzalitami występują dwa tarasy, dolny w poziomie cokołu, do którego prowadzą reprezentacyjne, wachlarzowe schody i górny, nad wybrzuszonym przedsionkiem. Oba tarasy i policzki schodów prowadzących do pałacu, posiadają tralkowe bariery. Wejście do przedsionka i flankujące je szerokie okna zamknięte są półkoliście. W partii fasady, za górnym tarasem, środkowe okno wykrojone jest identycznie, boczne natomiast prostokątnie. Piętrowe ryzality mają w poziomie parteru następne, drobne ryzality, trójboczne, zwieńczone tarasami z tralkową balustradą.
W trzytraktowym układzie wnętrz pałac ma na osi sień sklepioną krzyżowo. Kilka pomieszczeń przekrywają belkowe stropy, niektóre bogato profilowane i polichromowane. Zachowały się też drzwi pochodzące z XIX wieku o formach klasycystycznych oraz nieco młodsze drzwi – z 2. poł. XIX wieku – z charakterystycznymi stylizowanymi okuciami o formach roślinnych.
W latach powojennych pałac w Wilkowie, podobnie jak wiele podobnych mu założeń, przeznaczony został na siedzibę PGR. W roku 1960 adaptowano go na potrzeby Archiwum Państwowego, a w latach osiemdziesiątych przeprowadzono kapitalny remont, w czasie którego przywrócono budowli znany z ikonografii dach mansardowy. Zdjęto też wtórne podsufitki odsłaniając renesansowe stropy belkowe.
Źródło:
Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Zielona Góra 2007
Mapa
Komentarze i oceny
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy”
Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.