ETAP II Z perły do Źródła
(Łagów - Stary Dworek) , długość etapu 44,7km (czas przejazdu rowerem 3h 45min)
Łagów - Łagówek - Sieniawa - Wielowieś - Templewo - Pieski - Kursko - Stare Kursko - Chycina - Goruńsko - Bledzew - Zemsko - Stary Dworek
Drugą część szlaku Rządzone Habitem rozpoczynamy w Łagowie, na parkingu przy Zamku Joannitów. Wyjeżdżamy z Łagowa, kierując się na Sieniawę (trasą opisaną w etapie „Perła i Raj”). W Sieniawie, przy kościele, kierujemy się na Wielowieś.
Za kościołem, pośród ciekawych zabudowań, droga opada w dół. Dopiero na drugim zakręcie zaczyna się wznosić. Opuszczając wieś, mijamy charakterystyczny wjazd do kopalni, strzeżony przez dwa głazy. Jedziemy teraz lekko pofałdowanym półotwartym terenem. Po 5 minutach zjeżdżamy do położonej w niecce Wielowsi.
Wielowieś
Została założona prawdopodobnie w 2. połowie XIII wieku na terenach komandorii templariuszy. Wielka Wieś/Grossdorf i zasiedlona niemieckimi osadnikami. W 1303 roku osadę przeniesiono na prawo niemieckie oraz potwierdzono 16 lat wolnizny dziesięciodniowej wobec biskupstwa poznańskiego. W połowie XIV wieku Wielowieś zaliczono do grupy „polskich wsi”, które po likwidacji zakonu templariuszy przeszły na rzecz komandorii Łagów Zakonu Joannitów. Od czasu wojen polsko – askańskich na tych terenach, Wielowieś i okoliczne wsie pozostawały przez długi czas przedmiotem sporu pomiędzy Polską, a Brandenburgią.
Skręcamy w lewo do centrum wsi. Po lewej stronie drogi, domostwa oddalają się, ustępując miejsca przydrożnym stawom. Przed nami w świetle drogi zobaczymy neogotycki kościół. Aby go zwiedzić, możemy zatrzymać się na parkingu, przy znajdującym się ok. sklepie wielobranżowym.
Po wejściu na otoczony murem teren przykościelny, rzuca się nam w oczy cokół pomnika mieszkańców poległych w I Wojnie Światowej i krzyż pokutny. Porośnięty starodrzewem teren przed kościołem, nasuwa nam skojarzenie z dawnym cmentarzem.
Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Wielowsi - jest prawdopodobnie drugą z kolei świątynią w tej wsi. Brak jest informacji o kościele do 1694 roku. Pierwszym dokumentem potwierdzającym istnienie kościoła w Wielowsi jest matrykuła z 1694 roku, jeszcze przed II Wojną Światową. Na strychu obecnej świątyni przechowywano pochodzący z niego ołtarz z końca XVI. Obecnie istniejący kościół został wzniesiony w 1860 roku. W 1945 roku wnętrze kościoła zostało zdewastowane przez stacjonujące tu wojska radzieckie. W świątyni żołnierze przetrzymywali konie.
Udając się w dalszą drogę, cofamy się w kierunku, z którego przyjechaliśmy. Po kilkuset metrach skręcamy w brukowaną drogę do Templewa. Zaraz za wsią, droga wznosi się i prowadzi zdziczałą aleją wśród pól. Po 2 km schodzi w dół, odtąd jedziemy skrajem mieszanego lasu, by po chwili się w nim zanurzyć. Warto w tym miejscu zatrzymać się i pożywić obficie rosnącymi tam poziomkami. Teren systematycznie obniża się, po kilku minutach dojeżdżamy do mostu na leśnym potoku. Po lewej stronie wyłoni się malownicze jeziorko na Strudze Jeziornej, a po prawej zobaczymy resztki jazu. Stojąc na jego koronie, wyraźnie widać dużą różnicę terenu. Opuszczamy to piękne miejsce… aby po kolejnych 5 minutach zostawić za sobą las, który ustępuje miejsca polu. Jadąc wśród pofałdowanych pól, dojeżdżamy do asfaltu, tuż przed wjazdem do Templewa.
Templewo
Nazwa wsi na wiązuje do jej założycieli – Templariuszy. Po upadku zakonu wieś przejęli – Joannici z Łagowa, do których należała ona aż do kasacji tego zakonu w 1810 roku. Na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi wznosi się pamiętający jeszcze rządy Joannitów w Templewie, zbudowany w 1798 roku klasycystyczny kościół p.w. Chrystusa Króla.
Wracamy na asfalt i jedziemy w kierunku Międzyrzecza. Po przejechaniu 5km, wjeżdżamy do wsi Pieski, gdzie skręcamy w lewo na Kursko, a następnie – przed transformatorem – kolejny raz w lewo. Wjeżdżając na drogę wśród pól, widzimy na horyzoncie Nowe Kursko, z charakterystyczną bryłą kościoła.
Chcąc zapoznać się z tym budynkiem z bliska, po wjechaniu do wsi, musimy skręcić w lewo, w brukowaną drogę (powrót tą samą drogą do asfaltu). Szybko opuszczamy zabudowania Nowego Kurska, za wsią droga gwałtownie skręca w prawo. Przejeżdżamy przez wiadukt nad nieczynną linią kolejową, droga znów skręca, a następnie opada. Niemal nieoczekiwanie wjeżdżamy do Starego Kurska. Po prawej stronie: luźno porozrzucane zabudowania i działki rekreacyjne. Skręcamy w lewo. Jadąc wzdłuż ściany liściastego lasu, po prawej stronie, mijamy niestety niedostępny dla zwiedzających pałac.
Kursko
Średniowieczna wieś, w księgach historii pojawia się przy okazji nadania cystersom wsi Zemsko. Jako świadek tego wydarzenia występuje Jarosław z Kurska. Prawdopodobny protoplasta rodu Kurskich do których wieś należała do końca XVI wieku. W XVII wieku Kursko należało do rodziny Bronikowskich. Portrety trumienne Zygmunta Bronikowskiego, jego żony Anny z Dziembowskich oraz ich dzieci są ozdobą kolekcji muzeum w Międzyrzeczu. (obiekt na szlaku Zamki, Dwory i Pałace oraz Wędrówki melancholijne). Po Bronikowskich wieś staje się własnością Kalckreuthów po których do dziś dnia pozostał pałac.
W południowej części wsi, zwanej Nowym Kurskiem znajduje się "nowy" zbór z 1938 roku i podcieniowy budynek remizy strażackiej z początku XX wieku, częściowo szachulcowy.
Droga wznosi się, aby za chwilę nam to wynagrodzić: ze szczytu, po prawej stronie rozciąga się widok na jezioro Długie. Jedziemy teraz malowniczym pagórkowatym terenem. Za zakrętem jezioro znów zbliża się do drogi. Wjeżdżamy do liściastego lasu, który daje nam wytchnienie przed słońcem. Pokonujemy trzy zakręty i docieramy do wsi Chycina. Tu możemy skręcić do pobliskiej Górzycy.
Przez wieś prowadzi nas stary bruk, który gwałtownie skręca. W dole, po lewej stronie, mijamy małe jeziorko Staw Chyciński. Za chwilę pojawi się las, a w nim – widoczne po prawej stronie – kolejne jezioro Chycińskie. Możliwy postój przydrożny ( parking i Bar!). Jedziemy dalej… Droga wznosi się i wyprowadza nas… w pole, do wsi Goruńsko, gdzie skręcamy w prawo na Bledzew.
Tym razem chcielibyśmy Was zachęcić do dłuższego pozostania w Goruńsku.
Wieś ta posiada średniowieczny rodowód. Położona jest pomiędzy posiadłościami cystersów i joannitów, a wcześniej templariuszy. Na szlaku Wedrówki Melancholijne, Goruńsko mogłoby stać się prawdziwą perełką ze względu na 3 poewangelickie cmentarze, kirkut żydowski, kaplica grobową Bukowieckich i mauzoleum Buttnerów.
Wieś żegna nas przy wyjeździe malowniczą przydrożną kapliczką. Asfaltowa, kręta droga wśród drzew prowadzi nas do lasu. Za nim, po prawej stronie, ferma. Za nią teren opada. W dole widoczna toń jeziora Zalewki. Wjeżdżamy do Bledzewa, przydrożna tablica informuje nas, że jesteśmy w Krainie Podgrzybka.
Bledzew
Pierwsza wzmianka o Bledzewie pochodzi z 1235 r. i jest związana z fundacją kościoła. Odtąd charakter miejscowości przez wieki określać będzie jej graniczne położenie między Wielkopolską, a Brandenburgią. W roku 1321 margrabia brandenburski Waldemar nadał cystersom z Zemska Bledzew i sąsiednie Popowo. Obecność zakonników miała pozytywny wpływ na rozwój miejscowości i okolicznych wsi; w 1458 r. król Kazimierz IV Jagiellończyk na prośbę przeora nadał dla Bledzewa status miasta na prawie magdeburskim. Tym samym Bledzew stał się najbardziej na zachód wysuniętym ośrodkiem miejskim Królestwa Polskiego, którym pozostał aż do 1793 r.
Stojąc na skrzyżowaniu, po lewej stronie, widzimy zabytkową bramę cmentarną. Skręcamy w prawo, droga poprowadzi nas do centrum miejscowości. Zwarta miasteczkowa zabudowa skieruje nas na rynek. Zaparkujmy tu. Stojąc na rynku, przy tablicy z mapą okolic, widzimy zabudowę świadczącą o przeszłości tej miejscowości. W jednej z kamieniczek – punkt informacji turystycznej. Warto skierować tam swe kroki. Pieszo opuszczamy rynek, kierując się do widocznego za zabudowaniami – kościoła.
Warto przyjrzeć się uliczkom pozostającym w bliskości z kościelnym murem (Kościuszki, Kościelna). Niewiele pozostało miasteczek z dawnym charakterem…
Zabytki godne zobaczenia: Ul. Kościuszki – budynki: 2, 7,10, 25, ul. Kościelna –budynki : 5,6, ul. Wiosny Ludów – budynek nr 4, ul. Rycerska – budynek nr 6.
Ulicą Kościelną wracamy do biegnącej niżej, drogi głównej. Skręcamy w prawo i… po 50 metrach jesteśmy znów na dobrze znanym nam rynku. W Bledzewie mamy jeszcze jeden obiekt pocysterski – to młyn wodny przy Placu Cysterskim 3. Widoczna łąka była kiedyś młyńskim stawem który uległ naturalnym procesom i dziś nie ma po nim śladu.
Kościół pw. Św. Katarzyny w Bledzewie
Pierwotny ufundowany był ok. 1235 r., obecny późnogotycki, wzniesiony w XV w. zapewne z fundacji cystersów.
Budynek kościelny został w latach 1881-82 na nowo rozbudowany, przedłużony o 6 m. na zachód, z wieżą o 2 m. wyższą niż przedtem, od południowej strony dobudowano kaplicę. Długość budowli wynosi 24 m., a szerokość jej 11 m. Północna część ramienia krzyża pochodzi z XVI w. Nad zakrystią do 1865 r. wznosiła się drewniana (wieża) dzwonnica, obecnie stojąca wieża ma 44 m. wysokości. Kaplica boczna ma rozmiary 6,5 m. na 5,5 m. Tu znajduje się dawny główny ołtarz w stylu barokowym, z pięknym późnogotyckim, w drzewie rzeźbionym krucyfiksem, dawniej słynącym łaskami, dzieło sztuki o wysokiej klasie. Na łuku łączy stoją postacie NMP i św. Jana Ewangelisty. Cennym dziełem sztuki jest także krzyż z drewna z pasją z kości słoniowej, z ilustracjami męki Pańskiej.
Wspaniała o wysokości 1,1 m. monstrancja z pozłacanego srebra z 1716 r. o wadze 6,5 kg, pacyfikał z relikwiami z wygrawerowanymi postaciami św. Barbary, św. Katarzyny i św. Józefa. Jest także relikwiarz Drzewa Krzyża Św., ampułki srebrne.
W ołtarzu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia NMP z sukienką wykonaną z posrebrzanej miedzi. Jest on, jak się wydaje, pochodzący z kościoła jezuickiego w Międzyrzeczu, który to obraz przekazał Cystersom w 1786 r. Wojciech Czapliński jezuita, jako rekompensatę wypożyczonych u Cystersów 15 złotych czerwonych, "na pokrycie tegoż kościoła".
Nadto 10 rzeźb przedstawiających świętych Pańskich w głównym ołtarzu, pochodzi z kościoła klasztornego w Bledzewie.
Naczynie na hostie pochodzi z 1727 r. i 1728 r., srebrna patena z 1733 r., wieczna lampa z miedzi z XVII w. (w Sokolej Dąbrowie). Wspomniane wyżej ampułki, są darem króla Zygmunta III Wazy. Cztery lichtarze z XIII lub XIV w. cynowe o wysokości 88 cm pochodzą z kościoła cysterskiego. Krzyż opacki ze srebra pozłacany roboty bardzo filigranowej z półszlachetnymi kamieniami zdobionymi.
Lichtarz z drewna z XVII w. Kiedyś znajdował się w drzewie wykonany nagrobek w posadzce kościoła z napisem "Hic requiescit A.R.P. Conradus Saure, Professus Bledzoviensis S.U.C. Parochus nujus Ecelesiae zelotissimus. Obiit 24 Aprilis A.D. 1757 aetatis suae 68 anno" W kościele znajduje się również obraz ubiczowanego Chrystusa oraz Niepokalanej z konwentu biskupów cysterskich. Dzwony kościelne: jeden z nich o przekroju 90 cm był z napisem Anno 1667 Bledzoviae Franciscus Veihard N.G.C. Frankfurt (brak), drugi mający w przekroju 1,1 m. pochodzący z klasztoru cystersów z 1646 r. z napisami: "Dei auxilio Stephanus Mentel me fecit" (brak), dzwony zegarowe z klasztoru pochodzą z 1637 r. mające w przekroju 66 cm i 95 cm.
Opuszczamy Bledzew, kierując się w kierunku Skwierzyny. Przejeżdżamy przez Most rolkowy na kanale, stanowiącym część MRU, a zaraz za nim, most na Obrze. Za nimi łąka biwakowa: miejsce postoju spływów kajakowych. Niespełna 1 km dalej, zjazd do zabytkowej, pochodzącej z 1911r., elektrowni wodnej na Obrze. Chcący zwiedzić ten obiekt, nadłożą 2km. Vis-a vis drogi do elektrowni, stoi zabytkowa kapliczka przydrożna.
Jadąc dalej asfaltem, mijamy zabudowania Małoszewa. Przejeżdżamy przez las i wjeżdżamy do Zemska – wsi, której historia związana jest z cystersami…
Zemsko
Wieś o średniowiecznym rodowodzie, wzmiankowana w 1260 r., kiedy to Władysław Odonic nadał wieś klasztorowi cystersów. Odtąd do 1412 roku wieś była siedzibą opatów. W 1285 r. we wsi wzniesiono drewniany kościół i zabudowania klasztorne. Zachowany w Zemsku późnoklasycystyczny kościół pochodzi z końca XIX w. wzniesiony w miejscu starszego, drewnianego z 1784 r. We wnętrzu zachowała się siedemnastowieczna rzeźba, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz krucyfiks ludowy z drugiej połowy XVIII wieku. Do 1412r. mieściła się w Zemsku przeniesiona do Bledzewa, siedziba opata cystersów. Zakonnicy na dobre opuścili Zemsko w roku 1578.
W Zemsku skręcamy w lewo, na Stary Dworek. Wsi, w której szlaki „Rządzony Habitem”, „Wśród Tam bunkrów i mostów” i ”LubKajak” przeplatają się.
Stary Dworek
W tej sięgającej historią średniowiecza wsi cystersi byli obecni niemal przez całą jej historię. Już w 1260r. stanowiła własność zakonników z Zemska i faktu tego nie zmieniły przenosiny konwentu do Bledzewa. Rok 1580 przyniósł wsi poważne zmiany. Pełniący do tej pory czysto gospodarczą rolę (folwark i młyn) Stary Dworek stał się rezydencją opatów. W tym czasie we wsi wzniesiono pierwszy kościół, po nim kolejny, aż około roku 1770 wzniesiono obecną świątynię (kościół pw. Św. Józefa) a wraz z nią dwór.
Do kościoła p.w. Św. Józefa dotrzemy po przejechaniu skrzyżowania z drogą na Skwierzynę. Kierując się w stronę Twierdzy Ludendorff. Po 100 metrach skręcamy w lewo w drogę okrążającą kościół. Zaprowadzi ona nas przed jego drzwi. Po prawej stronie za zabudowaniami dworskimi ujrzymy rezydencję biskupów.
Kościół p.w. Św. Józefa w wzniesiony w latach 1768 - 1778 w miejscu wcześniejszego, szachulcowego budynku z 1726 roku, staraniem opata Franciszka Rogalińskiego. Elewacje kościoła posiadają bogaty wystrój architektoniczny. Wyposażenie kościoła obejmuje: rokokowy ołtarz główny z drugiej połowy XVIII wieku z obrazem św. Józefa, XVII i XVIII obrazy (niektóre z nich pochodzą ze zlikwidowanego klasztoru w Bledzewie), późnobarokowy krucyfiks i klasycystyczną ambonę.
Dwór opatów w Starym Dworku - W 1580 roku Opat Cystersów z Bledzewa nadaje opatowi Piotrowi Ostrorogowi wieś w dożywocie, od tego czasu Stary Dworek zaczął pełnić rolę rezydencji opatów. Wzniesiony około 1770 roku. dwór pozostał w rękach cystersów do roku 1803. Obecnie pozostaje w ruinie i możemy go oglądać tylko od zewnątrz.
Gdzie jeść, gdzie spać?
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy”
Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.