Fortyfikacje w Gminie Skąpe

Opis

Niewątpliwą atrakcją turystyczną gminy Skąpe są liczne i zróżnicowane pod względem przeznaczenia i rozwiązań obiekty Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (niemiecka nazwa - Die Festungsfront Oder-Warthe Bogen, czyli Ufortyfikowany Front Łuku Odry i Warty). Jest to pas umocnień, porównywalny w swym rozmachu z legendarną francuską Linią Maginota, ciągnący się południkowo przez ponad 100 km (począwszy niemal od Gorzowa na północy, kończąc na Odrze pod Brodami). Na terenie gminy Skąpe MRU zaczyna się na jeziorze Niesłysz, ciągnie się na południe wzdłuż kanału Ołobok przez miejscowości: Ołobok, Rokitnicę, Cibórz, kończąc w lasach pod Przetocznicą. Zbudowany został w latach 1934-38 z myślą o obronie wschodnich granic niemieckich, choć plany budowy MRU sięgały wczesnych lat 20., kiedy to realne zagrożenie stwarzała polityka Piłsudskiego. Zakończenie prac planowano na wczesne lata 50. XX wieku, jednak w związku ze zmianą sytuacji politycznej Hitler, który osobiście kilkakrotnie wizytował część obiektów, podjął w maju 1938 r. decyzję o zaprzestaniu rozbudowy MRU. W czasie ofensywy styczniowej fortyfikacje Łuku Odry i Warty nie odegrały żadnej roli, choć niektóre bunkry (zwane propagandowo od 1938 r. „panzerwerkami"), obsadzone oddziałami Volkssturmu (czyli „pospolitym ruszeniem") również na terenie gminy Skąpe dzielnie stawiały czoła przeważającym siłom radzieckim. W części południowej MRU zginęło tuż po wojnie kilkunastu polskich saperów rozminowujących tereny przyległe do panzerwerków; ich groby obejrzeć można na specjalnej kwaterze cmentarza w Świebodzinie. Znaczny stopień zniszczenia i dewastacji obiektów nie jest wynikiem działań wojennych, lecz przeprowadzonej w 50. latach świadomej akcji wysadzania bunkrów i pozyskiwania stali ze złomowanych kopuł pancernych.